Làng Gốm Bát Tràng – Hà Nội
Gốm Sứ Bát Tràng: Di Sản Và Nghề Truyền Thống Của Việt Nam
Gốm sứ Bát Tràng, một cái tên không còn xa lạ với người yêu thích sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam, không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn là biểu trưng cho tinh hoa văn hóa dân tộc. Câu ca dao nổi tiếng “Ước gì anh lấy được nàng, để anh mua gạch Bát Tràng về xây” đã phản ánh một phần giá trị và lịch sử lâu đời của nghề gốm tại nơi đây.
Lịch Sử Hình Thành
Theo ghi chép trong “Đại Việt Sử ký Toàn thư”, Bát Tràng đã hình thành từ thời nhà Lý (1010-1225) khi dân từ tỉnh Ninh Bình đến định cư tại vùng đất này. Lý do chọn nơi đây là bởi chất đất sét trắng, thích hợp cho việc sản xuất đồ gốm.
Vào thời kỳ này, ba vị Thái học sinh đã được cử đi sứ Bắc Tống và vô tình học hỏi được nhiều kỹ thuật làm gốm từ lò gốm nổi tiếng ở Thiều Châu, Trung Quốc. Họ đã mang những bí kíp này về truyền bá, mở đầu cho sự phát triển của nghề gốm Bát Tràng.
Quy Trình Sản Xuất Gốm
Quy trình sản xuất gốm Bát Tràng rất công phu và bài bản:
-
Xử lý đất sét: Đất sét được ngâm trong nước từ 3-4 tháng để trở nên mềm dẻo. Quá trình này bao gồm nhiều bước từ “bể đánh” đến “bể ủ”, tùy thuộc vào độ chín của đất.
-
Nặn và phơi khô: Người thợ sử dụng khuôn để tạo hình sản phẩm, sau đó phơi khô trước khi tiếp tục quét men.
-
Quét men và trang trí: Các nghệ nhân sẽ dùng các loại men khác nhau (men rạn, men thô, men chảy, men trơn và men lam) để tạo nên các sản phẩm đa dạng về kiểu dáng và màu sắc.
- Nung gốm: Các sản phẩm sau khi hoàn thiện sẽ được đưa vào lò nung. Hiện nay, Bát Tràng chủ yếu sử dụng lò hình hộp và lò ga, với thời gian nung kéo dài từ 3-4 ngày.
Hình Thành Thương Hiệu
Ngày nay, gốm sứ Bát Tràng không chỉ nổi tiếng trong nước mà còn được xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới như Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc với tổng kim ngạch xuất khẩu hằng năm lên tới hơn 40 triệu USD. Sự phát triển của nghề gốm không chỉ tạo ra việc làm cho hàng nghìn người dân địa phương mà còn góp phần giảm thiểu tình trạng thiếu việc làm tại khu vực nông thôn.
Tháng 11-2004, thương hiệu “Bát Tràng – Việt Nam” được chính thức công bố, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc quảng bá sản phẩm gốm sứ Việt Nam tới thị trường quốc tế.
Kết Luận
Gốm sứ Bát Tràng là một phần không thể thiếu trong di sản văn hóa Việt Nam, là nơi gìn giữ và phát huy giá trị truyền thống. Không chỉ đơn thuần là sản phẩm thủ công, gốm Bát Tràng còn mang trong mình tâm huyết và đôi tay khéo léo của những nghệ nhân qua nhiều thế hệ. Sự phát triển bền vững của nghề gốm này chính là minh chứng cho sức mạnh văn hóa và nền kinh tế của làng nghề truyền thống Việt Nam.
Liên kết hữu ích:
Nguồn Bà i Viết LÀNG GỐM BÁT TRÀNG – HÀ NỘI